Ook dit jaar was er weer het gigantische Mobile World Congress in Barcelona, waar meer dan 100.000 mensen bijeenkwamen over alles wat mobiele netwerken, diensten en toestellen te maken heeft. Anders dan vorige keer, ontbrak een pakkend thema. Op dit moment heeft 5G nog niet gebracht wat men ervan verwacht en verschillende mobiele operators bevinden zich in zwaar weer. Hoe ziet de toekomst eruit?
De vier CEO’s van de grootste Europese mobiele operators – Orange, T-Mobile, Telefonica en Vodafone – klaagden in Barcelona over marktomstandigheden, mogelijkheden en regulering. Nu geld niet meer gratis is, hebben de operators veel meer moeite om financieringen te krijgen. Ze moeten de komende jaren nog veel investeren in 5G technologie, terwijl steeds meer operators moeite hebben met de rentekosten. Daarnaast dalen de inkomsten door concurrentie en flatfee abonnementen. In diverse landen zijn nog 4 operators actief, maar nationale en Europese regels voorkomen fusies. Daardoor is het niet mogelijk om kosten te besparen, onder andere door netwerken en organisaties samen te voegen. 5G heeft operators dus nog niet gebracht waar ze op hoopten. En dat het echt menens is, blijkt bijvoorbeeld bij de Vodafone groep, die hun Italiaanse dochter voor 8 miljard gaan verkopen aan Swisscom. Het schijnt nodig te zijn om de schuldenlast te verminderen. Deze transactie wordt door de nationale en de EU toezichthouders met interesse bekeken, en zelfs het Zwitsers parlement zal een oordeel moeten vellen. Het is voor mobiele operators niet makkelijk in de Europese (on)vrije markt.
Open Gateway API als oplossing?
In Barcelona werd veel aandacht gegeven aan het Open Gateway API programma, om het voor ontwikkelaars makkelijker te maken diensten af te nemen bij mobiele operators. Voorbeelden van deze Application Programming Interface (API) zijn sim swap, nummerverificatie en leeftijd verificatie. Uiteindelijk hoopt men dat nieuwe diensten rondom slicing en prioriteit ook op afroep via API’s kunnen worden afgenomen.
Een grote mobiele operator is met een vergelijkbare API naar een hele grote ontwikkelaar gegaan om hun oplossing vol enthousiasme te presenteren. Het bleek dat de ontwikkelaar helemaal niet geïnteresseerd was, omdat dit een oplossing zou zijn voor 1 van de 3 of 4 netwerken in dat land. Ontwikkelaars willen iedereen functies bieden, niet slechts een deel van hun gebruikers.
Het implementeren van de diverse API’s bij de mobiele operators zijn ingewikkelde projecten. De waarde van die API transacties is waarschijnlijk extreem laag, mogelijk slechts fracties van een eurocent. Het is niet mijn verwachting dat dit voor substantiële groei van de omzet zal zorgen, zoals premium sms-diensten en roamingkosten dat vroeger wel altijd deden. Daarnaast is het waarschijnlijk veel makkelijker om diverse API’s af te roepen bij Google of Apple, die allerlei functies allang beschikbaar hebben.
Ontwikkelingen Open RAN
Op de beurs was opnieuw veel aandacht voor Open RAN. Ook Ericsson en Nokia doen volop mee aan nieuwe ontwikkelingen. In Barcelona was het ecosysteem sterk vertegenwoordigd, met alle grote chipleveranciers (Intel, ARM, Marvell, Nvidia, Qualcomm), serverfabrikanten (Dell, HPE, Supermicro en Lenovo), radioleveranciers (Parallel Wireless, Samsung, NEC), en software leveranciers (Red Hat, Windriver, VMware, Radisys) en nog veel meer. Daarnaast natuurlijk bedrijven die nagenoeg complete oplossingen leveren, zoals Mavenir en Rakuten. Ondanks alle aandacht voor deze bedrijven, speelt Open RAN in operatornetwerken nog geen rol van betekenis. Op het Open RAN event tijdens de beurs, ging het vooral over de voortgang in de standaard en niet over commerciële successen. Het is duidelijk dat de belofte van Open RAN om de kosten naar beneden te brengen, niet de werkelijkheid weergeeft. Wel zorgt Open RAN voor meer flexibiliteit in implementatie. Door een additionele besturingsnode (de RIC – RAN Intelligent Controller) wordt het mogelijk om, in combinatie met AI, radionetwerken sneller te optimaliseren.
AR en XR met AI – dankzij 5G
Operators hebben een lastige taak om aan iedereen altijd en overal goede verbindingen te leveren. Met zijn allen hopen we misschien wel op de komst van AR, VR en XR, zodat we al lopend nog meer informatie geprojecteerd krijgen. Bij NTT DoCoMo kon je virtueel een hond aaien dankzij haptische feedback. Qualcomm demonstreerde met de laatste bril prototypes, die dit jaar niet meer met een kabel verbonden waren. Ook hier speelde AI een grote rol, door allerlei voorbeelden van real-time beeldverwerking. Het is heel dubbel: mobiele operators hopen dat dit een succes wordt, want daarmee is eindelijk de noodzaak van 5G aangetoond. Voor AR is namelijk al snel een paar honderd megabit per seconde heen en weer nodig, wat 4G niet kan leveren. Tegelijkertijd is het ook een grote zorg voor hen: als de groei van mobiele data nog groter wordt, zullen ze nog meer moeten investeren. Tot 2030 wordt nu verwacht dat het smartphone verkeer met een factor 4 zal toenemen. Als er daarnaast een aantal AR gebruikers bijkomt, zal de vraag naar mobiele data nóg sterker groeien.
Conclusie
Het is niet langer eenvoudig om mobiele operator te zijn. Investeerders stellen hoge eisen voordat ze geld uitlenen, de omvang van de investeringen zijn enorm en ook allerlei kosten voor energie en salarissen groeien sterk. Het lijkt daarmee eigenlijk op de meeste bedrijfstakken, die allemaal met grote uitdagingen zitten. Maar operators hebben daarbij steeds lagere inkomsten door scherpe concurrentie en flatfee tarieven. Daarnaast liggen alle additionele inkomsten door concurrentie van andere diensten en door regulering steeds meer onder druk. Het is duidelijk dat mobiele operators het steeds moeilijker hebben en dat ze op zoek zijn naar oplossingen. In Barcelona heb ik een goed antwoord op deze vraag nog niet ontdekt!
Over de auteur
Eildert van Dijken is Principal Consultant bij Strict en is al vele jaren bezig met mobiele communicatie. Hij is vooral betrokken bij connectiviteitsvraagstukken, voert regelmatig onderzoek uit en publiceert over nieuwe technologieën.
