MWC 2022; 5G cruciaal voor Metaverse, Europa raakt achterop

De organisatie van Mobile World Congress 2022 kon opgelucht ademhalen nadat het de editie 2020 op het allerlaatst moest cancellen en er vorig jaar in juni 2021 een uitgedunde versie was. Deze editie swingde weer als bijna vanouds met meer dan 60.000 bezoekers. Hier volgt een kort overzicht van ontwikkelingen die opvielen.

Metaverse en 3D toepassingen

Al jaren wordt er gesproken over 5G toepassingen. Misschien kent u de film ‘Ready Player One’ uit 2018. In de film ontvluchten mensen het gewone leven en bezoeken een virtueel universum genaamd OASIS. In 4K met een Dolby versterker een geweldig spektakel. In Barcelona was er op veel plekken ook een spektakel met het Metaverse, Augmented Reality en Virtual Reality. Ook de termen Mixed Reality en eXtended Reality worden gebruikt.

Het is nu heel duidelijk: dit is allemaal mogelijk met 5G. Vanuit de groei van het mobiele dataverkeer ligt er sowieso een rol voor 5G, maar nu is er een échte toepassing waar 5G noodzakelijk voor is en die vrijwel iedereen aanspreekt. Voor een goede virtuele verbinding is een lage end-to-end latency (minder dan 20 ms) en een bandbreedte van enkele honderden Megabit per seconde noodzakelijk. Binnenshuis kan dit natuurlijk ook met WiFi, maar buitenshuis is 5G de beste optie. De wereld om ons heen kan er dankzij de Metaverse heel anders uitzien, zoals Huawei bijvoorbeeld aantoonde. Op de afbeelding de Plaza de Espana, met het oude beursterrein.

Het Koreaanse SK Telecom liet zien dat ze al verder zijn dan VR en 3D: op hun stand was er zelfs een 4D experience te ondergaan in een echte kermisattractie (zie afbeelding SK Telecom). Eindelijk een ‘serieuze’ toepassing van 5G!

Mobiele Operators

Mobile World Congres is een beurs die door mobiele operators wordt georganiseerd. Zij laten hun nieuwe ontwikkelingen zien (zoals SK Telecom en vele anderen) en gebruiken het ook om te kijken wat leveranciers allemaal te bieden hebben. De grote stands van operators zelf blijf ik daarbij bijzonder vinden: welke klanten ga je daarmee binnenhalen? Een Aziatische of Duitse operator is kennelijk in Barcelona vooral om hun merk te promoten, het zakelijk belang ontgaat mij.

Vanuit de GSMA (de vereniging van mobiele operators) werd wel een duidelijk signaal afgegeven aan Europa: er is een grote behoefte aan gereguleerd spectrum en uniformiteit over de landen. In veel landen (zoals in Nederland) is de 3,5 GHz band en de 26 GHz band nog niet beschikbaar, waardoor de 5G transformatie achterloopt. Door China Telecom wordt dit jaar de 1 miljoenste (!) 5G zendmast geplaatst. De voorspelling is dat we in Europa aan het einde van dit decennium net zo ver zullen zijn als China aan het einde van 2022 is. We gaan steeds verder achter de feiten aanlopen.

Een tweede signaal kwam onder andere van Telefonica: de operators zullen de komende jaren nog honderden miljarden gaan investeren in 5G roll-out, maar het zijn vaak de `over the top’ partijen zoals Youtube, Netflix en Meta die verdienen aan de mobiele netwerken. Daarnaast zijn er nog vele mensen niet verbonden met de digitale wereld, die dreigen veel te missen op het vlak van onderwijs en kennis. Operators zoeken naar manieren om ook hen te verbinden, bijvoorbeeld door Open RAN.

Open RAN

Vorig jaar werd al duidelijk dat Open RAN door veel leveranciers wordt aangegrepen om mee te doen in de 5G netwerk roll-out. De markt wordt langzamerhand wat volwassener, met dit jaar veel strategische partnerships.
Qualcomm (leverancier van modemchips aan Apple en Samsung) is nu ook volop in de markt van Open RAN gestapt, met samenwerkingen met Microsoft Azure (5G Core en Edge Compute), Mavenir (ontwikkeling massive MIMO 5G zenders) en HPE. Met deze laatste levert Qualcomm de X100 5G RAN Accelerator Card. Deze kaart is als een soort videokaart in een server te steken en zorgt voor de complexe 5G radio berekeningen en interfaces. De interfaces naar de radiozenders zijn waarschijnlijk 3x 100 Gigabit per seconde (zie afbeelding). Het is namelijk gebleken dat Open RAN op een standaard server met processoren niet genoeg rekenkracht heeft voor de complexe 5G radio berekeningen en de hoge interface snelheden. Ook Intel, AMD (met Xilinx) en Dell met Marvell lieten in Barcelona hun 5G accelerator PCIe insteekkaarten zien. Veel operators zijn volop bezig met Open RAN ontwikkeling, maar voor grootschalige 5G roll-out is het nog te vroeg.

Netwerkleveranciers

5G netwerktechnologie is nu met een evolutie bezig: apparatuur wordt kleiner, krachtiger en zuiniger (niet alle drie tegelijkertijd). Bij 5G is een integratie van zender en antenne ook steeds vaker gebruikelijk, het is zelfs noodzakelijk voor massive MIMO antennes. Nokia is daarvoor bijvoorbeeld een samenwerking aangegaan met Commscope, een grote Amerikaanse leverancier van radio producten.

Vol trots werd de IPAA getoond, de Interleaved Passive Active Antenna, waarbij een actieve massive MIMO module bovenop een een multiband passieve antenne wordt geplaatst (zie afbeelding). Dit is met name gericht op de roll-out van 3,5 GHz netwerken. Huawei liet dit al eerder zien en ook Ericsson heeft met de nieuwe Air 3218 een vergelijkbaar product in huis.

Samsung is met 5G netwerk technologie nu ook actief in Europa, waar ze voorheen alleen Zuid-Korea en Amerika als grote markten hadden. Met hun portfolio voor 3,5 GHz, Private 5G en mmWave producten heeft men zelfs een prestigieuze onderscheiding gekregen in Barcelona. Naast Ericsson en Nokia verwacht ik dat we meer gaan horen van Samsung.

Private 5G

In Barcelona was er ook weer veel Private 5G nieuws. Vorig jaar waren er veel aankondigingen, het afgelopen jaar zijn in Engeland, Duitsland en Frankrijk daadwerkelijk grote projecten gebouwd. Microsoft, Cisco, HPE en Amazon zijn een paar grote namen die vanuit hun IT achtergrond ook graag Private 5G leveren. Ook een operator als Verizon uit Amerika levert wereldwijd aan de grootzakelijke markt netwerken. In Barcelona werd misschien wel pijnlijk duidelijk dat mobiele operators op dit gebied niet de belangrijkste rol lijken te spelen. In Amerika is met CBRS en in Duitsland met 100 MHz in de 3,5 GHz band voor private netwerken zijn operators niet meer strikt noodzakelijk. De belofte van de diverse partijen is dat de uitrol en configuratie van een private 5G netwerk niet complex hoeft te zijn. Mijn ervaringen uit de praktijk zijn wat anders, maar ik ben wel blij met de brede interesse die er zijn voor deze ontwikkelingen.

Conclusie

De markt voor 5G netwerkapparatuur wordt steeds volwassener en ook duurzaamheid begint een thema te worden. Mobiele connectiviteit is voor onze samenleving van groot belang geworden. Het leveren van netwerken is niet meer alleen iets van een beperkt aantal operators en leveranciers, maar het is een groot een divers ecosysteem aan het worden. En dat zie ik als een positieve ontwikkeling!

Over de auteur

Eildert van Dijken is Principal Consultant bij Strict en is al vele jaren bezig met mobiele communicatie. Hij is vooral betrokken bij connectiviteitsvraagstukken, voert regelmatig onderzoek uit en publiceert over nieuwe technologieën.