Telecom expert Teus van der Plaat is afgestudeerd op de TU Delft in de propagatie van radiogolven. In zijn werkzaam leven was hij programmeur bij Chevron in wiskundige optimalisatie output olieraffinaderij, als netwerk systeem analyst actief met de opzet en leiding van het SNA defensie netwerk met 15.000 terminals in binnen- en buitenland, verder verantwoordelijk voor de opzet van het eerste IP netwerk, telestick, Nafin als hoofd innovatie ICT en Netwerken bij het Ministerie van Defensie (20 jaar). Sinds zijn pensionering in 2015 actief als adviseur, onder meer rond EU tenders en als columnist.
Al vele jaren volg ik op de voet de rapporten van de diverse onderzoek/research bedrijven die de prestaties van de telecom netwerken meten. Te denken van hierbij dan aan Ookla, P3, Opensignal, Meteor en anderen. Al deze pakketten meten de performance van netwerken, mobiel en vast, op hun eigen wijze.
Zo doet bijvoorbeeld P3 vooral drive tests, door met een auto in een bepaalde periode op elk mobile netwerk continu te meten wat de delay, download speed, upload speed etc is. Men doet ook dekkings checks; waar is de ontvangst van bepaalde netwerken beter en slechter? De onderzoekers rijden dan vele duizenden kilometers en doen dergelijke testen meestal in opdracht van de mobiele netwerk eigenaren. Doel is te kijken of de performance, delay, dekking etc beter of slechter is dan de competitie. Daarnaast waar men moet investeren in het netwerk om de kwaliteit te verbeteren.
Opensignal doet de metingen op een andere manier. Zij hebben vele duizenden hobbyisten en andere geïnteresseerden verleid om hun app te installeren op de mobiele telefoon en zonder dat de eigenaar en verder wat van merkt gaat de app op bepaalde tijden kijken of er een 4G/5G signaal is, wat de up- en download speed is en hoe de video performance is. Deze app kan echter alleen het netwerk meten waarvan de eigenaar een sim kaart heeft. Dus iemand met deze app die op het T Mobile netwerk zit kan niet de performance meten van KPN of Vodafone. Door de massaliteit van de verspreiding van de app zijn er echter ook altijd mensen die op de andere netwerken actief zijn, zodat er door de massa een getrouw beeld geschetst kan worden van de kwaliteit van een netwerk.
Ookla doet ongeveer gelijke metingen, alleen moet hierbij het initiatief uitgaan van de eigenaar van de telefoon. Afhankelijk van de score wordt door de marketingafdelingen van de verschillende operators veel of geen aandacht besteed aan de resultaten uit de diverse testen. Uiteraard wordt de beste score altijd trots rond gebazuind door degene die op de eerste plaats staat. Overigens zijn de verschillen tussen de verschillende operators technisch gezien minimaal. Alle drie de Nederlandse operators scoren wereldwijd gezien vaak in de top 5, waarbij in Nederland veelal KPN en T-Mobile om de eerste plaats strijden en Vodafone meestal iets minder scoort.
TEfficient.com doet het volledig anders.
Deze firma uit Finland met een oprichter uit Hongarije doet het volledig anders en geeft ook andere inzichten over mobiele netwerken. Zij gaan uit van de openbare gegevens die overheden leveren over de mobiele netwerken. In bijna alle landen zijn operators verplicht om allerlei gegevens te melden, bijvoorbeeld hoeveel abonnees ze hebben, waar de mobiele masten staan, welke frequenties men in gebruik heeft en wat de impact is van 3, 4 of 5 operators in een land. De focus ligt bij deze firma vooral op het berekenen van de efficiency van de diverse netwerken in 40 tot 50 landen waar data van beschikbaar is.
Hoe ontwikkelt zich de ARPU (Average Rate Per User) van de diverse netwerken? Hoeveel data verstoken de gebruikers in de verschillende landen, waar zijn de prijzen het laagst; kortom een heel scala van interessante gegevens worden in de rapporten weergegeven.
Natuurkunde is overal gelijk
Vaak wordt in commentaren gezegd dat de situaties in de verschillende landen niet met elkaar vergelijkbaar zijn. Ten dele kan dit waar zijn, maar veel parameters, die de prijs en performance van mobiele netwerken bepalen, zijn overal gelijk. De apparatuur is globaal overal even duur, de radio propagatie (voortplanting van de radiogolven) is in India, Finland of Nederland hetzelfde. De gebruikte frequenties zijn wereldwijd gestandaardiseerd door de 3GPP. De radiotechniek, 4G, 5G is overal hetzelfde, energie kost globaal ook overal even veel. Verschillen zijn er met name in de salarissen en het aantal netwerken in de verschillende landen. Maar deze kunnen nooit de enorme verschillen verklaren, die door hen worden waargenomen. Zo kost een gigabyte in India bij JIO voor de consument zo’n 20 cent, terwijl dat in België bijna 5 euro is. (NL 3,50 euro).
De gemiddelde abonnee in Finland verstookt meer dan 33 gigabyte data per maand terwijl dat in Nederland ruim 3 gigabyte is. En dat, terwijl de ARPU (ca 15 euro) in Nederland en Finland niet zoveel verschillen. Men betaalt per maand dus gemiddeld ongeveer hetzelfde. Als we vervolgens constateren dat het landoppervlak van Finland ca 7 x groter is dan Nederland en in Finland voor deze enorme hoeveelheid draadloze data minder spectrum door de overheid is vrijgegeven dan in Nederland roept dit vele vragen op. In Finland wonen maar 5,5 miljoen mensen en in Nederland ruim 3x zoveel op een veel kleiner oppervlak, dus je zou denken dat het hier allemaal veel goedkoper zou kunnen. Een veelgehoorde verklaring is dat WiFi via glas of breedband in Nederland zeer breed aanwezig is, waardoor het mobiele datagebruik sterk wordt beperkt.
Gezien de performance van de Nederlandse mobiele netwerken heb ik overigens persoonlijk meestal WiFi uitstaan, omdat dat veiliger is (man in the middle attacks!) en de downloadsnelheden zijn heel vaak veel hoger (>150Mbps) dan een middelmatig WiFi netwerk. Met een unlimited abonnement wordt het interessant TV kijken via het mobiele netwerk. Met een dagbundel van 10 GB kun je zo’n 6 á 7 uur per dag in HD/Netflix tv kijken! Wifi is niet meer nodig. Ik doe dat zelf al een tijdje, en dan stijgt mijn maandelijkse datagebruik wel naar 60 gigabyte en kom ik zo in Finland datagebruik scenario’s.
Korea, China, USA en India
Wat ook opvalt, is dat de prijzen in de USA heel hoog zijn en de netwerken relatief traag (4G in Nederland is vergelijkbaar met 5G in de USA). Verder valt op dat met name Korea atlijdt voorop loopt in het toepassen van nieuwe standaarden, en dat de laatste jaren de ontwikkelingen op mobiel gebied in China veel sneller gaan dan in West Europa. Een operator in China heeft zo maar één miljoen base stations en die worden dan in 1 of 2 jaar “even” geupgrade van 4G naar 5G. Ook ontwikkelingen in een land als India doen mij verbazen. In no time ontstaat daar een nieuwe mobiele operator (JIO) die voor een habbekrats mobiele data levert aan miljoenen gebruikers.
Conclusie is dat Tefficiënt objectief zeer goed inzicht geeft in de kosten en performance gebaseerd op wiskundige berekeningen van door de overheid beschikbaar gestelde data. Het voert in dit artikel te ver hier dieper op in te gaan, oordeel zelf door naar de website te gaan en neem even de tijd om de zeer vele fraaie overzichten te bestuderen!
