Heeft het besluit van Rusland om de gastoevoer via Europa’s belangrijkste aanvoerroute stop te zetten, de kans op stroomtekorten in deze winter Europa vergroot? En in hoeverre raakt dat de telecom infrastructuur en valt de telefoon en het internet uit? In diverse landen zijn grote zorgen, in Nederland lijken de betrokken partijen zich voorlopig minder druk te maken.
Europese landen zijn al tientallen jaren gewend aan een ononderbroken stroomvoorziening en hebben meestal geen generatoren die de stroom gedurende langere periodes ondersteunen.
“We zijn misschien een beetje verwend in grote delen van Europa waar de elektriciteit vrij stabiel en goed is”, zegt een leidinggevende in de telecomsector tegenover persbureau Reuters. “De investeringen op het gebied van energieopslag zijn misschien minder geweest dan in sommige andere landen.”
Momenteel zijn er in veel Europese landen niet genoeg reservesystemen om wijdverspreide stroomonderbrekingen op te vangen, zo stellen vier andere leidinggevenden uit de telecomsector, waardoor het gevaar van uitval van mobiele telefonie toeneemt.
Operators in veel landen van de Europese Unie, waaronder Nederland, Frankrijk, Zweden en Duitsland, hebben in het verleden al maatregelen genomen om ervoor te zorgen dat de communicatie kan doorgaan, zelfs als de stroomstoringen uiteindelijk de back-upbatterijen uitputten die zijn geïnstalleerd op de duizenden mobiele antennes, verspreid over hun grondgebied.
Zorgen in Frankrijk
In Frankrijk zijn er bijvoorbeeld wel degelijk zorgen. Bij stroomuitval zijn bijvoorbeeld ziekenhuizen en overheidsinstellingen onderdeel van de kritische infrastructuur, en krijgen dus bescherming in het geval van stroomuitval. Dei status hebben de Franse telecomproviders niet.
In Frankrijk voorziet een plan van elektriciteitsdistributeur Enedis in mogelijke stroomonderbrekingen tot twee uur in het ergste geval, aldus twee bronnen. De algemene black-outs zouden slechts delen van het land bij toerbeurt treffen.
De Franse regering, telecombedrijven en Enedis, een onderdeel van het staatsbedrijf EDF, hebben in de zomer gesprekken gevoerd over de kwestie.
De Franse federatie van telecombedrijven (FFT), een lobbygroep die Orange, Bouygues Telecom en SFR van Altice vertegenwoordigt, heeft Enedis op de vingers getikt omdat het niet in staat was antennes vrij te stellen van de stroomonderbrekingen.
Enedis weigerde commentaar te geven op de inhoud van de gesprekken die hierover met de regering zijn gevoerd. In een verklaring aan Reuters zei Enedis dat alle vaste klanten bij uitzonderlijke onderbrekingen op gelijke voet werden behandeld. Het zei dat het in staat was om delen van het netwerk te isoleren om prioritaire klanten, zoals ziekenhuizen, belangrijke industriële installaties en het leger te bevoorraden en dat het aan de autoriteiten was om de infrastructuur van telecombedrijven toe te voegen aan de lijst van prioritaire klanten.
“Misschien zullen we onze kennis over deze kwestie tegen deze winter verbeteren, maar het is niet gemakkelijk om een mobiele antenne te isoleren (van de rest van het netwerk)”, aldus een ambtenaar van het Franse ministerie van Financiën die op de hoogte is van de besprekingen.
Beschadiging van de technologie
Ook telecombedrijven in Zweden en Duitsland hebben bij hun regeringen hun bezorgdheid geuit over mogelijke elektriciteitstekorten. De Zweedse telecomregulator PTS werkt samen met telecomoperatoren en andere overheidsinstanties aan oplossingen, aldus de organisatie. Dit omvat gesprekken over wat er zal gebeuren als de elektriciteit wordt gerantsoeneerd. PTS financiert de aankoop van transporteerbare tankstations en mobiele basisstations die verbinding maken met mobiele telefoons om langere stroomonderbrekingen op te vangen, aldus een woordvoerder van PTS. De Italiaanse telecomlobby vertelde Reuters dat zij wil dat het mobiele netwerk wordt uitgesloten van elke stroomonderbreking of energiebesparingsstop en dit zal aankaarten bij de nieuwe regering van Italië.
Apparatuur herzien
De stroomonderbrekingen vergroten de kans dat elektronische componenten het begeven als ze worden blootgesteld aan abrupte onderbrekingen, zei Massimo Sarmi, voorzitter van het Global Cyber Security Center (Gc-Sec), een organisatie voor studie en onderzoek naar veiligheid rond digitale communicatie.
Producenten van telecomapparatuur Nokia en Ericsson werken ondertussen samen met mobiele operators om de gevolgen van een stroomtekort te verzachten.
De Europese telecombedrijven moeten hun netwerken herzien om extra stroomverbruik te verminderen en hun apparatuur moderniseren door energie-efficiëntere radio-ontwerpen te gebruiken, aldus de vier eerder aangehaalde telecommanagers.
Om stroom te besparen gebruiken de telecombedrijven software om de verkeersstroom te optimaliseren, torens te laten “slapen” wanneer ze niet worden gebruikt en verschillende spectrumbanden uit te schakelen, aldus de bronnen.
De telecombedrijven werken ook samen met nationale overheden om na te gaan of er plannen zijn om kritieke diensten in stand te houden.
Deutsche Telekom heeft in Duitsland 33.000 mobiele radiosites (torens) en haar mobiele noodstroomsystemen kunnen slechts een klein aantal daarvan tegelijkertijd ondersteunen, aldus een woordvoerder van het bedrijf.
Deutsche Telekom zal in geval van langdurige stroomuitval mobiele noodstroomsystemen gebruiken die voornamelijk op diesel werken, aldus het bedrijf.
Frankrijk heeft ongeveer 62.000 mobiele torens, en de industrie zal niet in staat zijn om alle antennes uit te rusten met nieuwe batterijen, zei de voorzitter van de FFT, Liza Bellulo.
Weinig zorgen in Nederland
Allereerst dit; Nederland is een van de landen met de minste stroomstoringen ter wereld.
In het geval van een stroomstoring zijn providers zelf verantwoordelijk voor een noodvoorziening. De drie grote mobiele providers met een eigen netwerk (KPN, Vodafone en T-Mobile) zijn wettelijk verplicht om in het geval van stroomuitval of andere technische storing voor een noodvoorziening te zorgen. Momenteel wordt ervan uitgegaan dat back-ups het minimaal een half uur vol moeten houden, maar een noodvoorziening die het twee uur volhoudt wordt als officieuze standaard gezien. Bij uitval worden gebruikers naar een andere provider doorgezet. Telecom infrastructuur is vitale infrastructuur en in Nederland is er voortdurend overleg tussen zogenaamde vitale bedrijven zoals KPN en de overheid (ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Agentschap Telecom), zo stelt een woordvoerder van KPN. “Specifiek wat betreft Telecom komen relevante partijen regelmatig bij elkaar in het Nationaal Continuïteitsoverleg Telecom. Daar wordt ook leveringszekerheid van energie besproken. Ook de actualiteit van dit moment komt daar aan bod. We hebben als KPN op dit moment niet direct zorgen maar uiteraard zijn we op alles voorbereid. Als Telecomsector zijn we immers afhankelijk van stroom en gas. We zijn in Nederland goed voorbereid op tijdelijke onderbreking van de stroomtoevoer. In zo’n geval gaan onze cruciale onderdelen van onze netwerken, zoals centrales, netwerken en mobiele opstelpunten automatisch over op noodstroom.
