Voor Axians stond de onlangs gehouden Zorg & ICT-beurs nadrukkelijk in het teken van ‘meer tijd voor zorg’. Met een zorgpaviljoen als stand, een eigen zorgmagazine en goedbezochte kennissessies werd niet alleen zichtbaar gemaakt wat technologisch mogelijk is, maar vooral hoe ICT bijdraagt aan werkgeluk, efficiëntie en betere zorg. Want daar draait het om, zo vertellen Directeur Zorg André Hendriks en Marketing Manager Sebnem Unal.
Er vindt een duidelijke omslag plaats, viel Sebnem op tijdens de beursdagen. “Het is niet meer de vraag óf je als zorgorganisatie gaat digitaliseren, maar vooral hoe en wanneer je dat doet. En wie kan je daarbij ondersteunen? Veel betrokkenen zijn wel klaar met het werken met talloze losse systemen. Dat zie je bijvoorbeeld terug in de toegenomen interesse in beheer, onderhoud en adoptie, maar ook in de vraag hoe applicaties beter op elkaar kunnen aansluiten.”
Digitalisering als noodzaak
André onderstreept dat dit aansluit bij Axians’ credo; ‘meer tijd voor zorg’. “De druk op de zorg wordt alleen maar groter door de dubbele vergrijzing. Niet alleen neemt de zorgvraag toe, maar er gaan een hoop van de huidige medewerkers straks met pensioen en mensen die nu mantelzorger zijn vragen straks mogelijk zelf ook zorg. De generatie die straks de economie draaiende moet houden komt dan mogelijk in de knel. Kunnen zij straks tijd en ruimte maken om in een participatiemaatschappij mantelzorg te leveren? Daarbij zijn zorgverleners te veel tijd kwijt aan administratieve taken. Deze vraagstukken vragen om slimme oplossingen .” Iedereen beseft ook dat AI daarin een rol kan spelen”.
Dat merkten we op de beurs, waar veel aandacht was voor de kennissessie over data en het toepassen daarvan. Velen zijn bezig met de vraag: wat kan AI voor míj betekenen? Of dat nu gaat om automatiseren van administratieve processen, zoals het automatisch inlezen van facturen, of het toepassen van datagedreven inzichten op HR of (strategische) planning. Uiteindelijk draait het allemaal om hetzelfde doel: slimmer werken en meer tijd creëren voor échte zorg.”
“Patiënten en zorgprofessionals vragen om databeschikbaarheid en de 30 à 40 procent administratieve last in de werktijd van zorgprofessionals is onacceptabel voor de arbeidsmarkt-problematiek in de zorg komende jaren. Gegevensuitwisseling is randvoorwaardelijk voor databeschikbaarheid en meer gebruik van AI in de zorg. Administratieve lastenverlichting heeft in het regeerakkoord van september 2024 dan ook hoge prioriteit.”
Fragmentatie remt innovatie
André vervolgt: “Digitalisering in de zorg biedt grote kansen om werkdruk te verlichten en processen te stroomlijnen. Maar om die potentie te benutten, moeten we er eerst met elkaar voor zorgen dat we gegevensuitwisseling en interoperabiliteit een boost gaan geven. Het realiseren van het beschikbaar, bereikbaar en bruikbaar maken van allerhande vastgelegde (gezondheids)data, door middel van betere domein overstijgende standaarden, zal de grootste kans zijn om middels digitalisering de zorg efficiënter en effectiever maken.
Het gevolg is een gefragmenteerd landschap waarin zorgdata zich te moeizaam vanzelfsprekend verplaatst tussen systemen en zorgverleners. Handelingen en behandelingen worden vaak op meerdere plekken en meerdere malen vastgelegd, omdat systemen niet met elkaar praten. Dat kost niet alleen tijd en energie, maar vergroot ook de kans op fouten.”
Volgens André is het niet de technologie die achterloopt: “Technisch kan in principe alles. Er wordt nog te veel gewerkt vanuit het eigen domein, het eigen systeem.
Terwijl het gaat om de hele keten: van operatiekamer tot huisartsenpost, van ziekenhuis tot verzekeraar. Als we echt stappen willen zetten richting toekomstbestendige zorg, dan zouden er (inter)nationale standaarden dienen te komen voor gegevensuitwisseling. Want om mensen te laten zorgen, moeten we de data laten stromen.”
Gespecialiseerde samenwerking
De rol van ICT-partijen zoals Axians ligt volgens hem vooral in het faciliteren. “Wij leveren de infrastructuur, de slimme systemen en de expertise om datastromen goed te laten samenwerken. Maar de sector moet als geheel dezelfde kant op willen. Anders lopen we het risico dat we blijven hangen in de diverse eilandoplossingen.”
De IT-afdeling van een zorginstelling is niet meer te vergelijken met die van jaren geleden. “De ICT-infrastructuur binnen zorgorganisaties is zó complex geworden, dat het onmogelijk is om alle kennis in huis te hebben,” stelt Sebnem. Volgens haar is de rol van de IT-manager wezenlijk veranderd. “Die is steeds meer bezig met inventariseren waar binnen de organisatie behoefte aan is, en zoekt vervolgens wie dat het beste kan leveren. Dat vraagt om een partner die niet alleen technologie levert, maar ook domeinkennis meebrengt.”
Volledig ontzorgen
Steeds meer zorginstellingen kiezen er dan ook voor om ICT-diensten af te nemen als dienst. “Veel van onze proposities zijn daarom ook as-a-Service verkrijgbaar. Klanten zeggen; installeer het, beheer het, houd het veilig en up-to-date,” aldus Sebnem.
Dat vraagt ook om een intensieve samenwerking. “Onze servicemanagers en engineers hebben vaak een-op-een contact met IT-managers bij zorginstellingen. Incidenten worden direct gelogd via het portaal en vrijwel meteen opgepakt.
Die korte lijnen zijn essentieel in een omgeving waar continuïteit van zorg op het spel staat.”In veel gevallen is de samenwerking zó intensief dat Axians-medewerkers structureel op locatie aanwezig zijn. “Sommige engineers zijn al jaren kind aan huis bij de klant”, zegt Sebnem. “Die relatie gaat veel verder dan die van leverancier en klant. Het is partnerschap.”
“Om mensen te laten zorgen, moeten we de data laten stromen”
Verticale expertise maakt het verschil
Axians speelt hierop in door te werken vanuit expertisegebieden die sectorgericht zijn ingericht. “Onze oplossingen zijn generiek, maar de manier waarop ze worden toegepast, verschilt per vertical,” legt Sebnem uit. “Binnen al onze expertisegebieden zoals telecom, infrastructuur, dataoplossingen en cybersecurity hebben we een afdeling die zich volledig richt op zorgorganisaties.
Die mensen spreken de taal van de zorg en begrijpen de dynamiek van een zorgorganisatie.”
“De zorg vraagt om een andere benadering dan bijvoorbeeld een financiële instelling. Niet alleen qua techniek, maar ook qua processen en communicatie.”
Nieuw zorgplatform vanuit de praktijk opgebouwd
Het is niet de technologie zelf die het verschil maakt, maar de manier waarop deze technologie aansluit bij de praktijk. Axians komt daarom met een reeks geïntegreerde zorgoplossingen, zoals een ERP-platform dat volledig is opgebouwd vanuit de zorgpraktijk. André: “We hebben bewust een ERP gebouwd dat specifiek is ontworpen voor de zorg. En wordt doorontwikkeld samen met zorgorganisaties, dus niet slechts van achter een tekentafel. Verder ontwikkelen we ook een van onze BA/BI-oplossingen ten behoeve van de VVT-sector (op basis van een gezamenlijke visie) door in co-creatie met onze klanten.”
Betrokkenheid vergroten
Volgens André is het essentieel dat technologische oplossingen niet alleen technisch functioneel zijn, maar ook praktisch bruikbaar en herkenbaar voor alle betrokkenen in een zorgorganisatie. “Het draait om de zorgverlenende administratief medewerker, de manager(s) en andere medewerkers in de organisatie. Zij dragen allemaal bij aan het leveren van passende en kwalitatief goede zorg.”
Dat vraagt om integratie, gebruiksvriendelijkheid en bovenal relevantie. “We willen niet alleen ICT-oplossingen leveren. We willen zorgen dat ze ook daadwerkelijk gebruikt worden. Te vaak zijn in het verleden mooie oplossingen geïmplementeerd die vervolgens door te weinig mensen werden gebruikt. Dan schiet het zijn doel voorbij. Daarom willen we ons er sterk maken voor daadwerkelijke adoptie van de oplossingen.”
Data als strategisch fundament
De oplossingen van Axians zijn gericht op het ondersteunen van datagedreven zorg. Daarbij is niet alleen infrastructuur van belang, maar vooral wat er met de data gebeurt. “Connectiviteit moet altijd beschikbaar zijn. Maar nog belangrijker is het dat de juiste data op het juiste moment voorhanden is, in de juiste applicatie, zodat er ook juist gehandeld kan worden,” zegt André.
”Omdat data steeds belangrijker wordt, zal ook datamanagement een steeds belangrijker rol spelen. Zeker nu AI steeds vaker onderdeel wordt van besluitvorming in de zorg.”
Slimme basisinfrastructuur als fundament
Bij digitalisering in de zorg gaat het vaak over grote strategische thema’s als datagedreven werken, interoperabiliteit en AI. Minstens zo belangrijk voor succes is de onderliggende basis: een robuuste infrastructuur die altijd beschikbaar is en slim is ingericht. Van telefonie tot internet en private netwerken tot AI-ondersteunde communicatie. Maar ook indoordekking, stelt Sebnem; “Gebouwen worden steeds beter geïsoleerd, maar daardoor komt er bijna geen mobiel signaal meer naar binnen. Dat levert in de zorg serieuze uitdagingen op.”
Ook op het gebied van telefonie worden grote stappen gezet. Sebnem: “We zien steeds vaker dat er simpelweg niemand beschikbaar is om de telefoon op te nemen bij bijvoorbeeld poliklinieken. Daarom krijgen we steeds meer vraag naar spraakgestuurde oplossingen, waarbij een AI-systeem het gesprek overneemt. Geen eindeloze keuzemenu’s meer, maar gewoon inspreken waarvoor je belt. Alleen de gesprekken die echt toelichting nodig hebben, komen nog bij een medewerker terecht.
De rest wordt automatisch doorgeleid naar de juiste afdeling. Zo hou je de telefonistes beschikbaar voor de complexe vragen.” En het mooie is: veel mensen achter zo’n balie zijn verpleegkundig opgeleid. Als die niet meer de telefoon hoeven te beantwoorden, kunnen ze op de poli weer zorg verlenen. Dat is letterlijk meer tijd voor zorg.”
Betrokkenheid als sleutel tot verandering
Voor Sebnem draait het in de zorg uiteindelijk om mensgerichte technologie. “Mijn persoonlijke doelstelling, maar ook die vanuit Axians, is dat ICT altijd met een ‘human touch’ moet zijn. Zeker in de zorg zit niemand te wachten op kille, technische oplossingen die over de gebruiker heen worden uitgerold. Wat telt, is dat ICT helpt om processen soepeler te laten verlopen, dat het efficiënt werkt en dat het de zorg een stap verder helpt.”
André sluit zich daarbij aan. “Mijn persoonlijke doel is dat we als Axians zo herkenbaar zijn als ICT-partij in de zorg, dat het voor een zorgorganisatie die met een digitaal zorgvraagstuk zit, vanzelfsprekend is dat zij met ons contact opnemen.”
