Apple maakt de repareerbaarheid van haar iPhones steeds complexer of totaal onmogelijk. Zo worden er allerlei blokkades opgeworpen voor het repareren of hergebruik. Zelfs door Apple gecertificeerde partners kunnen niet alles meer repareren en zijn gedwongen om dure onderdelen bij Apple in te kopen. De werkwijze van Apple brengt Europese Right to Repair in het gedrang.
Ieder jaar komen er beperkingen bij, is de ervaring van de betrokken partijen. Ook de leveranciers die zijn aangesloten bij het Keurmerk Refurbished maken zich zorgen over de beperkingen die Apple oplegt. De afgelopen jaren is gebleken dat refurbished iPhones aan een groeiende vraag voldoen, die hiermee onder druk komt te staan.
“Tot 2013 was er geen enkele beperking qua repareerbaarheid”, zegt van Sander Slaghekke van FixjeiPhone. “In 2013 ontstond iTunes error 53, wat de eerste drempel was die Apple opwierp. Na het vervangen van de home button ging de iPhone stuk tijdens het updaten. Na een storm van kritiek bracht Apple een IOS-update uit, wat ervoor zorgde dat de iPhone wel weer kon worden geüpdatet. Apple lanceerde vervolgens toestellen waarbij Touch ID (en later Face ID) niet te vervangen is, omdat de fabrikant deze functies koppelde met het moederbord waardoor alleen AASP (Apple Authorized Service Providers) of IRP (Independent Repair Providers) de home button (Touch ID functie) of de oorspeaker kabel (Face ID functie) kunnen koppelen met het moederbord.”
Nieuwe beperkingen
Zo volgen er elk jaar nieuwe beperkingen voor de reparateur. Vanaf de iPhone 8 vervalt de True Tone functie bij het verwisselen van een scherm (zelfs bij een origineel scherm). Vanaf de iPhone XS heeft Apple batterij meldingen geïntroduceerd waardoor er een ‘battery repair’ melding in het scherm komt te staan wanneer de batterij vervangen moet worden. Na het vervangen van de batterij (buiten een AASP of IRP-partner) ontstaat er een melding die aangeeft dat er niet kan worden gecontroleerd of de iPhone een originele Apple-batterij heeft, je kunt vanaf dit moment ook niet meer de batterij-capaciteit uitlezen in de instellingen van de iPhone. Vanaf de iPhone 11 is er een gelijksoortige melding gekomen na het vervangen van het scherm en vanaf de iPhone 12 is er nog een extra melding bij gekomen na het vervangen van de achtercamera.
Zo komt in de iPhone 14 waarschijnlijk Touch ID in het scherm, dit zal wederom zorgen voor nog complexere problemen
Volgens Slaghekke doet Apple er alles aan om de repareerbaarheid buiten een AASP of IRP te beperken. “We zijn dan ook bang dat Apple elk jaar met een nieuwe beperking zal blijven komen. Zo komt in de iPhone 14 waarschijnlijk Touch ID in het scherm, dit zal wederom zorgen voor nog complexere problemen.”
Grote knelpunten waar de reparateur nu tegen aanloopt zijn de meldingen van de batterij en het scherm, die steeds vaker voorkomen. “We kunnen dit alleen laten repareren door bij een IRP-partner aan te kloppen en die reparaties zijn (onnodig) duur. De productiekosten van de onderdelen zijn aannemelijk een stuk lager. De prijzen worden wederom gehanteerd om het alternatief (een nieuwe iPhone) te promoten. Naast refurbishment stimuleert FixjeiPhone ook het zelf repareren van devices om zo e-waste te verminderen. Maar dit soort beperkingen zorgen er letterlijk voor dat op de lange termijn het zelf repareren onmogelijk wordt gemaakt.”
Veiligheid drogreden
Bart de Jonge van iPhone Repair Twente, die al zo’n dertien actief is in de reparatie van iPhones, sluit zich hierbij aan. “In het begin konden we voor alle modellen wel onderdelen krijgen en de toestellen repareren. De laatste tijd wordt het steeds lastiger wegens veiligheidsoverwegingen van Apple. Maar dit argument is volgens ons grote onzin. Een voorbeeld: wij kunnen een scherm van een iPhone 6 of 7 waarbij de homebutton stuk is, niet vervangen door een werkend exemplaar met Touch ID. Dan heb je weer speciale apparatuur nodig.”
Imago
Jaco Sterk van Tadatel Telecom & Smartphone Repair Center vindt het onbegrijpelijk hoe Apple de laatste tijd opereert op het gebied van repair en refurbish. “Het concern ‘tackelt’ zichzelf”, meent hij. “Als het nu dezelfde filosofie als Samsung zou hebben, kan Apple nog veel meer business doen. Wij hebben in Europa een recht op repair, maar Apple maakt het steeds moeilijker. De laatste anderhalf jaar lopen we tegen steeds meer beperkingen aan als je praat over reparaties. Dan gaat het niet per se om de onderdelen, maar dat onderhuids alles wordt ingepakt. Of het nu om het vervangen van een scherm gaat, of een nieuwe batterij, niet te begrijpen. Dan zou je wel certified partner van Apple kunnen worden, maar dan worden de touwtjes ook steeds strakker aangetrokken. Dan mag je ook geen andere merken opnemen.”
Hij veronderstelt dat Apple dit doet om haar imago hoog te houden. “Er zijn in onze branche natuurlijk ook ‘rotte appels’ actief, en die wil Apple niet aan haar mooie apparaten laten knutselen. Maar de erkendereparateur is er de dupe van. Je loopt constant achter de feiten aan, dan moet je dat aanschaffen en dan dit weer. En je moet mensen weer een cursus geven. We komen nogal wat problemen tegen met de iPhone 12, die bijvoorbeeld helemaal dood slaat. De klant heeft meestal wel garantie, maar wil het apparaat dezelfde dag nog terug hebben. Dan ga je aan de slag en dan kom je van het ene in het andere probleem. Het wordt steeds lastiger.”
Doordat Apple het repareren zo bemoeilijkt, is er in China een parallelle industrie ontstaan. Na verloop van tijd komen er oplossingen uit deze hoek die specifieke issues kunnen omzeilen. Die komen echter soms pas jaren nadat het probleem zich heeft gemanifesteerd en leiden tot extra kosten.
Maar uiteindelijk draait het allemaal om de kosten, meent Sterk. “Een bepaald segment klanten koopt een nieuw toestel, maar het gros kijkt naar de laagste kosten. Ik merk dat klanten de gang van zaken met betrekking tot Apple ook vreemd vinden. Zij gaan ervan uit dat je mag repareren, maar weten vaak niet dat Apple het zo stroef laat verlopen. Dan gaan ze andere oplossingen zoeken. Eigenlijk blijft het vechten tegen de bierkaai.”
Verkeerd beeld
Volgens De Jonge heeft Apple een verkeerd beeld van de IPhone-reparateur. “Het concern heeft twee meningen over onafhankelijke reparateurs. Ten eerste zouden we geen gedegen opleiding hebben. Maar mijn ervaring is dat we 50 procent meer knowhow hebben dan de eigen Apple-technici. Ten tweede wordt gezegd dat we niet veilig zouden kunnen werken met vertrouwelijke gegevens. Dat is niet waar. Het enige dat we nodig hebben is toegang krijgen voor het kopiëren van die data.”
Aan onderdelen geen gebrek, stelt de reparateur uit Almelo, die ook lid is van de Right to Repair-beweging. “We hebben hier wel vijftig Face ID modules van oudere toestellen liggen, maar die werken niet op de nieuwe. We willen beslist niet in de data kruipen, maar hoeven ze alleen maar over te zetten van het ene naar het andere toestel. Daarentegen kunnen we goede servicepacks en kwalitatief goede onderdelen van andere smartphone- merken krijgen. Uiteindelijk is de klant daarbij geholpen. De gemiddelde klant doet misschien twee jaar met een toestel, maar dan wordt deze vaak doorgeschoven. Wel moeten de onderdelen vervangen kunnen worden. We worden nu echter geconfronteerd met het feit dat je een batterij van een nieuw toestel niet kunt vervangen. Althans, het kan wel, maar dan krijg je een vervelende melding dat de data van de batterij niet gelezen kunnen worden. Met het scherm is het precies zo. De gebruiker wordt dan ook niet blij van een melding hier en een error daar.”
Geen toegang
De Jonge noemt enkele voorbeelden. “Je bent bijvoorbeeld een iPhone van 1.400 euro vier weken kwijt omdat Apple naar eigen zeggen zelf de camera niet kan vervangen. Als je bijvoorbeeld een defect oplaadpoortje van de iPhone 12 ter reparatie naar Apple stuurt, dan kost het 700 euro en ontvang je een refurbished toestel. Als wij dat doen, dan kost het je acht tientjes. Bovendien heb je het apparaat meestal in een dag terug en hoef je de data er niet vanaf te halen. Onder aan de streep heb je veel voordelen, zowel op milieugebied als tijds- en kostenbesparing.”
Hij benadrukt nogmaals dat de reparateur geen toegang wenst tot service of data, maar graag de mogelijkheid heeft om onderdelen te kunnen programmeren. “Of Apple zou moeten zeggen: die codes verwijderen we, want die zijn totaal niet nodig. We zien bij andere merken dat de codes niet nodig zijn.
Ik denk dat mensen er op den duur genoeg van krijgen en op zoek gaan naar een alternatief. Apple gaat zo alleen maar klanten verliezen. Kijk naar de Fairphone, die toestellen zijn nog niet zo populair, maar als dat met Apple en andere merken zo doorgaat, dan is er over vijf tot tien jaar zeker markt voor.”
De Jonge is zeer teleurgesteld over het huidige beleid van Apple. “Apple is afhankelijk van de serieuze reparateurs. Het merendeel van de klanten heeft een ongelukkig akkefietje met hun toestel en wij kunnen dat succesvol repareren met een tevreden klant die het product nog gewoon kan gebruiken. Apple stond juist bekend om hun lange termijn policy. Ik heb een oude MacBook die wel tien jaar meegaat. De huidige modellen halen dat niet meer. Ik denk dat de klant juist op zoek is naar duurzame producten. Zo zijn de aftermarket-onderdelen vaak nog beter dan de originele. Het grote probleem is de toegang om reparaties of vervangingen uit te voeren.”
Machtsmisbruik
Puur machtsmisbruik, wordt er geroepen in de markt. Slaghekke: “Het is absurd dat er vanuit Apple steeds meer beperkingen komen en de repareerbaarheid van iPhones afneemt. Vanuit Apple is dit zeker machtsmisbruik, zij weten heel goed wat voor effect de nieuwe beperkingen hebben op de repareerbaarheid van de iPhone. Hierdoor worden mensen (bijna) verplicht een iPhone te kopen wanneer de huidige kapot is. Steven Wozniak is oud oprichter van Apple en ontwikkelde de eerste Apple-apparaten. Hij heeft in de media laten weten dat hij groot voorstander is van Right to Repair en steunt dit. Steve Wozniak wilde destijds al openheid geven van de apparaten die Apple verkocht. Apple wilde dit echter niet.”
“Werk gewoon met ons samen, daar wordt het merk ook beter van.”
Het is dan ook als individueel bedrijf onmogelijk om in het geweer te komen tegen Apple. Organisaties als de EU en ACM (Autoriteit Consument & Markt) houden zich nu bezig met de problematiek. Zo steunt het Europese parlement het recht op reparatie om een circulaire economie te stimuleren.
Er is algehele steun voor maatregelen op het gebied van afvalpreventie en herstelbaarheid, en voor de invoering van een nieuw ‘recht op herstel’.
Daarnaast groeit de Right to Repair beweging nog steeds in allerlei geledingen en sectoren, vooral in de elektronica. De Jonge: “Apple is afhankelijk van ons. Zij kunnen echt niet het aantal reparaties aan dat alle repairbedrijven bij elkaar opgeteld uitvoeren. Laat Apple toch gewoon de handdoek in de ring gooien. Werk gewoon met ons samen, daar wordt het merk ook beter van. De klanten die bij ons komen zijn tevreden, de klanten die we moeten doorsturen naar Apple zijn echter ontevreden. Daar duurt het te lang of kost het te veel.”
Toekomst
“Zoals het er nu uitziet zal Apple de komende tijd weer nieuwe beperkingen introduceren, waardoor het alleen maar moeilijker zal worden voor refurbish en repair”, meent Slaghekke. “We verwachten dat het door deze beperkingen aankomende jaren moeilijker gaat worden om in deze markt te ondernemen. Op de lange termijn zal Apple noodgedwongen zijn koers moeten wijzigen, want momenteel wordt er op politiek niveau wereldwijd gestreden voor ‘Right to Repair’. Daar zijn we groot voorstander van omdat wij ook vinden dat iedereen het recht heeft op reparatie voor alles dat we bezitten.”
Sterk blijft hopen dat Apple in de toekomst tot inkeer komt. “Hopelijk gaat Apple voelen dat de concurrentie een groter marktaandeel pakt. Dat is volgens mij de enige manier om Apple wakker te schudden.” Hij heeft nog een andere mogelijke oplossing. “Het concern kan ook een afspraak maken met een aantal grote leveranciers voor levering van originele onderdelen aan de serieuze reparateurs. Dat zou een manier kunnen zijn om imago-schade van Apple te beperken.”
