In 2022 viel de toename van meldingen over telefonische oplichting het meest op: een stijging van 18 procent ten opzichte van 2021. Ook de gemelde schade door misbruik van bedrijfsgegevens nam toe: 12,5 miljoen euro, een stijging van ongeveer 20 procent t.o.v. 2021. De gegevens komen uit het jaarlijks verslag van de Fraudehelpdesk, al 12 jaar het landelijk meldpunt voor oplichting.
In totaal ontving de Fraudehelpdesk in 2022 ongeveer 500.000 meldingen via het callcenter, de online meldformulieren en de geautomatiseerde valse-e-mailcheck. Daarbij werd in 7.661 gevallen ook financiële schade gemeld, met een totaal van ruim 43 miljoen euro.
Sterke toename
De toename van telefonische benadering was al zichtbaar in 2021. Toch kregen we het afgelopen jaar ruim 18 procent meer meldingen over oplichting via de telefoon dan in 2021. Het betrof vooral meldingen over het Engelstalige bandje en het telefoontje namens de bank. In totaal ontvingen we over het Engelstalige bandje in het callcenter 9.997 meldingen. Met name Engelstaligen gingen mee in het verhaal van de oplichters en stonden in 136 gevallen gegevens of geld af. De gemelde financiële schade bedroeg ruim 1 miljoen (1.176.735,-) euro.
Geraffineerd
Bij het telefoontje namens de bank zagen we in 2022 enkele nieuwe aspecten. Voorafgaand aan de telefoontjes werden het afgelopen jaar regelmatig phishingmails verstuurd. Als de ontvangers van die e-mails daarop waren ingegaan, ontvingen zij al snel het telefoontje van de ‘bankmedewerker’. Die had zogenaamd gezien dat iemand in een phishingmail was getrapt. Naast het bekende verzoek om geld over te boeken naar een zogenaamde veilige rekening, werd soms gevraagd om een aankoop te doen van giftcards. Ook verschaften oplichters zich via software toegang tot de computer van slachtoffers om zelf het geld over te boeken.
Thuisbezoek
Verder kwamen zij zelfs thuis bij slachtoffers om bankpasjes en de bijbehorende codes mee te nemen om vervolgens geld te pinnen van de rekening van de slachtoffers. Omdat zogenaamd de laptops en telefoons van het slachtoffer besmet zouden zijn met een virus, werden die eveneens meegevraagd. Ook kwam het voor dat de nep-bankmedewerker vroeg of er waardevolle sieraden in huis waren. Zij beschikten namelijk zogenaamd over informatie dat er veel ingebroken werd in de buurt, en boden daarom aan de sieraden mee te nemen om in een bankkluis te doen. In totaal ontvingen wij van deze fraudevorm vorig jaar 1.309 meldingen, onder wie 229 (financieel) gedupeerden die samen€ 3.343.348 verloren.
Deze fraudevorm is medeverantwoordelijk voor de toename in de categorie Misbruik van bedrijfsgegevens, evenals CEO-fraude en Factuurfraude.
Opvallend was verder dat het aantal meldingen van cybercrime (waaronder phishing, malware en helpdeskfraude) is gehalveerd: van 9.933 meldingen in 2021 naar 4.471 in 2022. Wel was daarbinnen een lichte stijging te zien in het aantal meldingen van hacking (van 602 in 2021 naar 827 in 2022).
Door de 1,5 miljoen website-bezoekers in 2022 werd de informatie over telefonische oplichting door middel van een Engelstalig bandje het meest intensief geraadpleegd (ongeveer 150.000 keer).
Wat betreft de aantallen vallen voor 2022 de volgende top-3’s te onderscheiden:
Meldingen
- Engelstalig bandje (9.997)
- Handelsplaats-/webwinkelfraude (5.241)
- Cybercrime (4.471)
Slachtoffers met financiële schade
- Handelsplaats-/webwinkelfraude (4.326)
- Oneerlijke verkoop particulieren (met name klusjesmannen) (627)
- Beleggingsfraude (624)
Schadebedragen
- Beleggingsfraude (€ 14.790.667,-)
- Misbruik bedrijfsgegevens (€ 12.495.729,-)
- Voorschotfraude (zoals datingfraude en nep-erfenissen) (€ 6.836.499,-)
