De afgelopen periode had ik regelmatig interessante discussies over het gebruik van mobiele technologie. Bijna altijd gaat het dan over 5G. Is 4G daarmee afgeschreven? In dit artikel kijken we naar het ecosysteem, Internet of Things (IoT) en oplossingen voor alarmering en spraak.
We zijn allemaal vertrouwd met 4G op onze smartphones. De technologie is ook bekend als LTE (oftewel Long Term Evolution) en wordt al sinds 2010 breed toegepast. 4G bracht een forse verhoging van mobiele data snelheid, flink meer capaciteit in het netwerk en een breed ecosysteem. De ontwikkeling heeft niet stilgestaan (daarom heette het ook LTE), de maximale datasnelheid ligt al boven 1 Gbit/s. Ook voor Internet of Things zijn er uitbreidingen van de standaard gemaakt met NB-IoT en LTE-M.
Volwassen
De telefoons en chipsets voor 4G zijn nu overal te krijgen en de technologie is volwassen. IoT en industriële modems lopen altijd achter ten opzichte van smartphone technologie, maar ook 4G modems zijn heel
betaalbaar (vanaf minder dan 100 Euro). Een 4G chip (zonder voeding, besturing en kast) vond ik al online voor € 8.
5G heeft een aantal voordelen, vooral in private netwerken als er hogere datasnelheden nodig zijn en veel upload plaatsvind. Videocamera’s die hun beelden in hoge resolutie continue doorsturen, gebruiken veel
data. Dat is met 4G niet goed te realiseren. Daarnaast staat 5G nog maar aan het begin van zijn levensloop en worden er nog nieuwe functies toegevoegd, zoals satellietcommunicatie.
Ook de veiligheid van het 5G protocol is sterk verbeterd. NB-IoT is overigens ook geadopteerd door 5G, alhoewel de komende jaren 5G RedCap (Reduced Capability) naar verwachting ook als IoT technologie breder wordt uitgerold.
Prijzen devices
5G smartphones zijn nauwelijks duurder dan 4G toestellen. Een goedkope 4G smartphone kost bijvoorbeeld € 79, een goedkoop 5G toestel € 99. Voor een ruggedized smartphone 4G of 5G zijn de verschillen minder groot,maar nog steeds aanwezig.
Bijvoorbeeld bij Crosscall is er voor ongeveer € 200 een 4G versie, voor 5G liggen de prijzen op meer dan € 500. De Samsung Xcover7 Pro met 5G is er nu voor minder dan € 300, mede omdat de Xcover 8 Pro binnenkort wordt verwacht. Natuurlijk zijn er wel verschillen in hoeverre de toestellen ‘hufterproof’ zijn, soms wordt dit aangeduid met ‘ruggedized’ (kan tegen een stootje) en ‘rugged’ (geschikt voorecht zware omstandigheden)
Bij industriële routers en IoT modules zijn er ook nog substantiële verschillen, in plaats van minder dan € 100 voor 4G zijn 5G modems al snel € 400 tot € 500. Voor een project met 100 of zelfs 1.000 modems zorgt dit voor enorme verschillen in de benodigde investeringen.
NSA versus SA
Zoals vaker beschreven, is 5G er in twee smaken: Non-Stand Alone en Stand Alone. De afgelopen jaren hebben we vooral NSA
gehad, operators zijn nu de overstap aan het maken naar SA. Pas bij SA zijn echte 5G diensten mogelijk, bij NSA wordt er namelijk nog gebruik gemaakt van een 4G core. 5G NSA biedt dus nauwelijks voordelen ten
opzichte van 4G. 5G SA is nog volop in ontwikkeling, vooral de support door terminals en chipsets is een punt van zorg. Vaak moet een firmware update worden gedaan voordat een 5G modem ook goed SA doet.
Ook bij smartphones is dit een punt van zorg. Omdat men in 2019 niet nog eens zes maanden wilde wachten op het gereedkomen van de 5G core standaard en daarmee 5G SA, zitten we nu in 2025 nog steeds met 5G netwerken die eigenlijk volledig leunen op 4G.
Private netwerken
Private netwerken zijn in Nederland nu mogelijk in de 1800 MHz band en de 3500 MHz band. De 1800 MHz band is vrij te gebruiken met laag vermogen op je eigen perceel, waarbij er 2 x 5 MHz (FDD) mag
worden gebruikt. In de 3500 MHz band is 50 MHz beschikbaar (TDD), waarbij uplink en downlink op dezelfde frequentie gaan. Het bereik van de 3500 MHz band is ongeveer de helft van de 1800 MHz band, maar met de
3500 MHz band zijn hogere vermogens toe – gestaan waarmee het bereik wat kan worden verbeterd. Uplink en downlink moeten wel in balans zijn, de uplink is normaal de beperkende factor.
Moderne radio apparatuur is vaak Software Defined, waarbij een zender op de 1800 MHz band zowel voor 4G als 5G kan worden gebruikt. Tegelijkertijd is dat niet zo praktisch, maar omschakelen is meestal mogelijk. Ook een leverancier van het core netwerk, zoals Druid, maakt het mogelijk zowel 4G als 5G diensten te laten draaien. Op de 1800 MHz band is er geen groot verschil tussen 4G en 5G qua datasnelheid. Met 5G is het wel mogelijk om veel bredere radiosignalen te gebruiken, waarmee hogere datasnelheden
Over de auteur
Eildert van Dijken is Principal Consultant bij Strict en is al vele jaren bezig met mobiele communicatie. Hij is vooral betrokken bij connectiviteitsvraagstukken, voert regelmatig onderzoek uit en publiceert over nieuwe technologieën kunnen worden gehaald. Zelfs met een simpele configuratie (2×2 MIMO) is 250 Mbit/s
download en 70 Mbit/s upload mogelijk per zender. Dit zijn snelheden die met Private 4G normaal niet mogelijk zijn.
De kosten voor een 5G licentie op de 3500 MHz band zijn jaarlijks enkele honderden euro’s. De kosten voor een 5G netwerk liggen meestal wat hoger dan voor 4G, maar de verschillen zijn vaak niet zo groot meer.
Alarmering en spraak
Private netwerken worden veel toegepast in de zorg voor alarmering en spraak. Bij Private 2G werkte dit zonder verdere instellingen, bij 4G moeten een aantal zaken worden geconfigureerd in het netwerk en in de toestellen. Ook bij 5G zijn netwerk specifieke instellingen noodzakelijk.
De meeste leveranciers bieden nu spraak via de normale telefoniefuncties, voorheen was vaak een aparte VoIP applicatie noodzakelijk. In dat opzicht zijn er nu weinig verschillen tussen 4G en 5G. Met 5G is het mogelijk 1800 en 3500 MHz te combineren in een privaat netwerk, wat een netwerk flexibeler maakt.
Keuzestress
Hoewel 4G-technologie voor veel bedrijven nog steeds een solide en bewezen keuze
is, biedt 5G nieuwe mogelijkheden. Terwijl 4G-technologie bewezen is en nog zeker een decennium meekan, biedt 5G enkele voordelen die de moeite waard zijn om te overwegen. Vooral als je op zoek bent naar
hogere snelheden, nieuwe diensten en hogere beveiliging is 5G de betere keuze.
Bedrijven moeten zorgvuldig afwegen wat voor hen het meest geschikt is, afhankelijk van hun specifieke behoeften en budget. Voor een eenvoudige Proof of Concept of pilot is 4G soms net wat makkelijker, voor de langere termijn is 5G nu duidelijk de betere keuze.
